Okul saatlerinde vücut ağırlığının %1-2’sinin kaybı ile belirgin hafif su kaybı (dehidrasyon) durumlarında bile bilişsel başarım (performans) düşer. Bu çocuklarda dikkat, kısa süreli bellek ve problem çözme becerilerini olumsuz etkileyebilir. Bu durum derslerdeki öğrenme sürecini doğrudan etkiler.
Yeterli sıvı alımı, vücut ısısını düzenlemeye yardımcı olur, sindirimi destekler ve çocukların gün içinde yeterli su içemeyen çocuklarda sık görülen baş ağrıları ve yorgunluğu önler.
Su davranışsal ve duygusal denge açısından da önemlidir. Araştırmalar, yeterli su içen çocukların ruhsal dengelerinin daha iyi olduğu ve sınıfta daha az rahatsız edici davranış sergilediğini göstermektedir.
Okul önemli bir sağlık eğitim ortamıdır. Eğitim öğrenilen sağlık bilgilerinin davranışı olumlu yönde değiştirmesi anlamına gelir. Okul, sağlıklı içecek içme alışkanlıkları geliştirmek için özellikle önemlidir. Şekerli içecekler yerine su içmeyi özendirmek, şişmanlık ve diş çürüklerini önlemeye yardımcı olur.
Yayımlanan kılavuzlar ufak tefek farklılıklar gösterse de, DSÖ, Avrupa Gıda Güvenliği yetkilileri, ABD Ulusal akademileri vb. sağlık kurum ve kuruluşları 4-8 yaş çocuklar için yaklaşık 1,6 litre/gün su önermektedir. Bu ülkemiz için kabaca beş su bardağı bir litre hesabıyla yaklaşık olarak 7-8 su bardağıdır. 9-13 yaş arası kızlar yaklaşık 1,9 litre/gün, erkekler 2,1 litre gün su içmelidir. Bu değerler 14-18 yaş kızlarda yine yaklaşık değerler olarak 2 litre/gün, erkeklerde ise 2,6 litre/gün olarak belirtilmektedir.
Bu değerlerin yaklaşık %20-30’u yiyeceklerden geldiğinden, geri kalanı su olarak içilmelidir. Çocuklar okul saatleri boyunca (5-6 saat), iklime ve fiziksel etkinliklerine bağlı olarak günlük sıvı ihtiyaçlarının yaklaşık yarısını içmelidir.
Tek seferde büyük miktarlarda su içmek yerine, düzenli olarak (örneğin her ders arasında) su içilmelidir. Bu, dengeli sıvı alımının korunmasına yardımcı olur ve mide-bağırsak rahatsızlıkları önler. Çocuklar güne sıvı alarak başlamalı (kahvaltıda su), kuşluk vakti, öğle yemeğinde ve öğleden sonra su molalarıyla devam etmelidir. Sıcak iklimler / fiziksel etkinlik, spor veya sıcak havalarda 0,5–1,0 litre fazladan su gerekebilir.
Suyla çocuk arasında para engeli çok tehlikelidir. Su fiyatlarının şekerli içecek fiyatlarıyla başa baş gittiği ortamlarda bunu sağlamak çok zordur. Olanak varsa okul musluklarından akan suyun içilebilir olmasını sağlamak ve sürdürmek için her türlü çaba gösterilmelidir. Sınıflarda ve oyun alanlarında erişilebilir su çeşmeleri veya sebilleri sağlanmalıdır. Derslerde su mataraları ve şişelerine izin verilmelidir. Su içme eğitimi sağlık ve beslenme derslerinin ayrılmaz bir bileşeni olmalıdır.
Kaynaklar
- Edmonds, C. J., & Burford, D. , Should children drink more water? The effects of drinking water on cognition in children. Appetite,2009, 52(3), 776–779.
- Bar-David, Y., Urkin, J., & Kozminsky, E. , The effect of voluntary dehydration on cognitive functions of elementary school children. Acta Paediatrica, 2005, 94(11), 1667–1673.
- Benton, D., & Burgess, N. The effect of the consumption of water on the memory and attention of children. Appetite, 2009, 53(1), 143–146.
- (2016). Childhood Obesity and Beverage Consumption.
- EFSA Panel on Dietetic Products, Nutrition and Allergies. Scientific Opinion on Dietary Reference Values for water. EFSA Journal, 2010, 8(3), 1459.
- Institute of Medicine (U.S.) Dietary Reference Intakes for Water, Potassium, Sodium, Chloride, and Sulfate. National Academies Press, 2005.
- American Academy of Pediatrics, Policy Statement: Climatic Heat Stress and Exercising Children and Adolescents. Pediatrics, 2011, 128(3), e741–e747.
cevresagligi.org’da yayımlanan yazılardan kaynak gösterilerek alıntı yapılabilir
